شهر
همدان بر روش طراحی شهرهای دایرهای یا متحدالمرکز استوار است که در
اصطلاح جغرافیا به اینگونه شهرها سبک باروک گفته میشود. میدان مرکزی
همدان در حکم همان نقطهٔ مرکزی دایرهاست. بنای این میدان در سال ۱۳۰۷
خورشیدی آغاز و از اوایل ۱۳۱۱ مورد بهرهبرداری قرار گرفتهاست. شعاع میدان
مرکزی همدان ۸۰ متر است. در فاصلههای دورتر از محیط این میدان بلوارها و
خیابانها با شعاع بزرگتر قرار دارند که در حال حاضر به علت توسعهٔ شهر در
برخی از جهتهای شهر تا دایرهٔ سوم هم رسیدهاست. به این دایرهها در
اصطلاح خیابانهای کمربندی گفته میشود. ۶ خیابان اصلی شهر به نامهای
باباطاهر، اکباتان، شهدا، تختی، بوعلی و شریعتی، به میدان مرکزی همدان وصل
شدهاند. عرض این خیابانها ۳۰ متر است و با فاصلهٔ ۶۰ متر و زاویهٔ ۶۰
درجهای به شش جانب شهر منشعب میشوند.[۵۱]
شناخت فضای شهری
فضا در مفهوم موجود خویش به تنهایی هیچ ویژگی خاصی را مطرح نمی کند. ولی به
محض آنکه یک گروه انسانی فعالیتی را در مکانی مطرح کنند معنای نمادین فضا
پدیدار می شود. از این پس فضا بستری برای فعالیت رفتارهای انسانی می گردد ،
محلی برای تخیل و واقعیت.
مطلب اصلی نهفته در این زمینه این است که ما در جامعه ی مدرن خود دیدگاه
درک سنت فضای شهری را از دست داده ایم.باید برای ما روشن شود و دریابیم که
واژه فضای شهری و معنای آن چه نقشی در درون سازه های شهری دارد.لذا امروزه
توجه به فضاهای شهری به عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه های توسعه شهری
مطرح گشته و دست اندرکاران حرفه شهرسازی را به خود جلب کرده است.
فضای شهری چیست؟
فضای شهری یک نمونه از فضای جغرافیایی است و بخشی از سطح زمین است که شامل
کلیه سازه های شهری از جمله میادین ، خیابانها ، ساختمانها ، آبنماها و
سایر عناصر شهری که به همراه درونمایه مادی ، اجتماعی و فرهنگی به وجود می
آید. ( شماعی و پور احمد ، ۱۳۸۴ ص ۸۹).فضای شهری صحنه ای است که داستان
زندگی جمعی در آن گشوده می شود .