بازار
تبریز از بزرگترین و مهم‌ترین بازارهای سرپوشیده در سطح جهان به‌شمار
می‌رود که در شهر تبریز در ایران واقع شده‌است. این بازار با مساحتی حدود
یک کیلومتر مربع، بزرگترین بازار سرپوشیدهٔ جهان است. بازار تبریز در
مردادماه سال ۱۳۸۹ خورشیدی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است.
این بازار از بازارچه‌ها دالان‌ها، تیمچه‌ها سراها و کاروانسراهای متعددی
تشکیل یافته‌است. پیش‌تر به جهت قرارگرفتن شهر تبریز بر سر چهارراه جادهٔ
ابریشم و گذر روزانهٔ هزاران کاروان از کشورهای مختلف آسیایی، آفریقایی و
اروپایی از آن، این شهر و بازار آن از رونق بسیار خوبی برخوردار
بوده‌است.[۱]
این بازار حدود ۳ سدهٔ پیش و پس از وقوع زمین‌لرزهٔ تاریخی تبریز در سال
۱۱۹۳ قمری توسط نجفقلی خان دنبلی حاکم وقت تبریز بازسازی شده‌است. بازار
تبریز در سال ۱۳۵۴ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
تاریخ بنای این مجموعه مشخص نیست؛ ولی بسیاری از جهان‌گردانی که از سدهٔ
چهارم هجری تا دورهٔ قاجاریان از این بازار بازدید کرده‌اند، دربارهٔ آن
اطلاعاتی ارائه داده‌اند
پروژه درس بافت های فرسوده و تاریخی
نمونه برسی شده : بازار تبریز
بازار تبریز یکی از بزرگترین ومهم ترین بازارهای سرپوشیده در سطح ایران
وقاره آسیا به شمار می رود.این بازار با مساحتی حدود ۱کیلومتر
مربع،بزرگترین بازار سرپوشیده جهان است.بازار تبریز در سال ۱۳۵۴ در فهرست
آثار ملی ایران وسپس درمرداد ماه سال ۱۳۸۹ به عنوان نخستین بازار جهان در
فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
بافت اصلی بازار تبریز از دو راسته سرپوشیده شمالی-جنوبی وشرقی-غربی تشکیل
شده است.عرض بازارها بین۴تا۵ متر وبلندی سقف آنها ۵تا۶ متر است،که در
مقایسه با سقف بازارهای نقاط گرمسیری ایران کوتاه تر است.
مجموعه بازار ونواحی پیرامون آن با داشتن۴۲۱ هکتار وسعت،۳ درصد از مساحت کل
تبریز را دربرمی گیرد.در این مجموعه،۱۳۳۴۰ واحد تجاری و۱۹۹۰ واحد تولیدی
وجود دارد که ۲۴ درصد از کل واحد های تجاری تبریز را شامل می شود.
بازار تبریز همواره یکی از نشانه های وسعت،اهمیت وبزرگی شهر تبریز بوده
است.موقعیت جغرافیایی این شهر چنان است که در تمامی طول تاریخ آن را به محل
تلاقی تمدنهای باستانی تا دوران معاصر بدل ساخته است.اصلی ترین راه های
ارتباطی شرق وغرب وشمال وجنوب، از چین واروپا واز مصر به روسیه از آن عبور
کرده ویکی از شهرهای بزرگ بر سر راه جاده ابریشم بوده است.این موقعیت ممتاز
وجایگاه ویژه آن در جلگه سرسبز وآباد تبریز،در کنار دریاچه ارومیه،تبریز
را همواره مرکزی بزرگ وآباد برای مبادله ساخته است.
شهر اسلامی-بازار
شهر های سنتی ایرانی-اسلامی کارکردها وویژگی هایی دارند:
۱-وجود سلسله مراتبی از کارکردها با مسجدآدینه وبازار به عنوان هسته مرکزی فضایی هر شهر اسلامی
۲-وجودسلسله مراتب بازرگانی وپیشه وری در درون بازار،به طوری که نظم وترتیب
مشخصی از فعالیت های کسب وکار وصنف بندی در سراسر مجموعه بازار به چشم می
خوردواز منظر بازرگانی نیز دکان ها با کالاهای مرغوب وطراز اول در مجاورت
هسته بازار وگذرگاه ها یا راسته های معتبر استقرار می یابند ودادوستد
کالاهای کم ارزش تر در فاصله دورتری از مرکز صورت می پذیرد.
۳-وجود محله های مسکونی درون شهری با جدایی گزینی مناسب وهماهنگ با تفاوت گذاری های اجتماعی،قومی ودینی میان مردم شهر
۴-وجود تاسیسات واستحکامات نظامی-دفاعی مانند حصار،برج،بارو،دروازه،بندها،دربندهای محله ها
۵-مشخصات و ویژگی های دیگری مانند گورستان ها وبازارهای دوره ای بیرون باروی شهر
