ساختن
ظروف سفال متعلق به زمانی است که انسان در دشت زندگی می‌کرد و روستای
اولیه شکل گرفته‌است و یکجا نشینی بوده‌است. این ظروف معمولاً برای نگهداری
مواد غذایی ساخته شده‌است. ظروف سفالی خاصیت فاسد نشدنی دارد؛ اما از سویی
به دست آوردن این ظروف، امکان تعبیر و تفسیر بخشهای مهمی از زندگی
انسانهای اولیه را فراهم آورده‌است. مراحل ساخت و تحول ظروف سفالی عبارتند
از:
به وسیله دست (بدون چرخ سفالگری) که به روش‌های مختلف از جمله فتیله‌ای ساخته می‌شود.
با چرخ سفالگری
ساختن ظروف سفالی به شکل مجسمه یا حجم‌های ترکیبی، یعنی علاوه بر حفظ
کاربری ظروف سفالی آنها را به شکل مجسمه‌هایی از حیوانات یا حجم‌های
ترکیبی، که نشانه نوع نگرش آنها به جهان هستی است می‌ساختند. مطالعه در
مورد زمان آغاز و پیدایش خط بدون بررسی نقوش حک شده روی ظروف سفالی
امکان‌پذیر نبوده‌است. به ویژه ظروف مربوط به هزاره‌های ۵ و ۶ پیش از میلاد
در این میان نقش غیرقابل انکاری دارد.
آشنایی با سفالگری
سُفالگری ساختن ظروف با گل است و به ظرف ساخته شده از این طریق سفال
می‌گویند. از مشهورترین سفالینه‌ها می‌توان به کوزه و پیاله سفالین اشاره
کرد. قبل از رواج شیشه سفالینه‌ها رایج‌ترین مظروفات بشر بودند. مرغوب‌ترین
خاک در صنعت سفالگری خاک رس می‌باشد که بدلیل وجود مقادیر بالای آهن در
آن، به رنگ سرخ است.
سفالگری از نخستین صنایع بشر می‌باشد.خاستگاه آن را گر چه به درستی آشکار
نیست ولی از روی یافته‌های کهن سرزمین باستانی سومر می‌دانندوالبته به
تازگی کشف تمدن جیرفت تردیدهایی در مورد این نظریه ایجاد کرده است/تمدن
معروف به کنار صندل که طبق اخرین کاوشها قدمت ان به شش هزار سال پیش
می‌دانندولوحی که در جیرفت کشف شد برای مطالعه به آمریکا وفرانسه فرستاده
شد که توسط استادان شیکاگو و پاریس رمزگشایی شد که نتایج نشان داد این
منطقه ۳۰۰ سال از خط نوشتاری تمدن شوش قدیمی تر است.
ظرفهای سفالی، شاید یکی از قدیمی‌ترین ساخته‌های آدمی است.انسانهای اولیه
از آن زمان که به فکر ذخیرهٔ آب و غذا افتادند و به خاصیت چسبندگی و شکل
گیری گل رس پی بردند ظرفهای سفالی را به شکلهای گوناگون ساختند.
با گذشت زمان و گسترش زندگی، سفالگری هم تکامل یافت. انسانهای آفریننده با
دستهایشان بر ظرفهای گلی نقش و نگارهایی کشیدند و آنها را با رنگهای
گوناگون آراستند. هم اینک در اکثر نقاط ایران از جمله در : مند گناباد،
لالجین همدان، میبد یزد، شهرضای اصفهان، زنوز آذربایجان، کلپورگان سیستان و
بلوچستان، جویبار مازندران و سیاهکل گیلانظروف سفالین تهیه می‌شود .
تولید وسایل و محصولات سفال و سرامیک در هر یک از نقاط نامبرده با اختلافی
اندک در نوع مواد اولیه، رنگ و طرح تهیه می‌شود و به همین دلیل محصولات هر
ناحیه به خوبی قابل تشخیص از فرآورده‌های سایر نقاط است.
فهرست مطالب :
واژه شناسی و تعریف
آشنایی با سفالگری
تاریخچه سفالگری
تاریخچه سفالگری در ایران
طبقه بندی و شناخت سفال
خاک سفالگری
طرز تهیه گل رس
روش شکل دادن به سفالینه ها
پرداخت سفال
تزئین سفال
لعاب
انواع کوره
مناطق فعال سفالگری در ایران
آسیب شناسی
منابع
