خستین
سه تمدن جهان، بر اساس زمان آغاز آنها؛ بین‌النهرین، مصر و هند هستند که
به تمدن‌های مرده، مشهور بوده و تمدن غربی، از همین سه تمدن، نشات گرفته
است. هر چند، تمدن قاره آمریکا (مکزیک، آمریکای مرکزی و پرو)، بسیار دیرتر
از تمدن چینی بوجود آمده؛ اما، در اثر بی رحمی و شقاوت اسپانیایی‌ها، بین
سال‌های ۱۵۱۸ الی ۱۵۲۳ م. بکلی، از بین رفت. تمدن چین، استثنای
خارق‌العاده‌ای می‌باشد. فرهنگ خدشه ناپذیر آن، از ابتدای پیدایش، در سه
هزاره پیش از میلاد، در حاشیه رود زرد تا قرن بیستم م. همچنان، پابرجا باقی
مانده و تداوم داشته است.[۱]
معنی عام شهر و شهرنشینی در طول تاریخ بشر، معادل مفهوم تمدن است. شهر را
باید دارای پیشینه‌ای بیش از هفت هزار ساله دانست که با فاصله اندکی از
انقلاب نوسنگی، با تغییر شکل تدریجی جماعت‌های روستایی دائم، در خاورمیانه،
ظاهر می‌شود و به صورتی پیوسته، تا امروز، گسترش می‌یابد؛ به نحوی که
امروزه، به شکل زیست غالب بشری درآمده و در آینده‌ای نه چندان دور، شاید که
به تنها شکل زیست انسان‌ها تبدیل شود. پیدایش شهرها، تحولی شگرف در فرایند
تاریخ بود. مورخین، نخستین کسانی بودند که به مطالعه پدیده تجمع انسان‌ها
که در شهر، به اوج خود می‌رسد، پرداختند.
در قرون پیش از میلاد، یونانی‌ها، در زمره اقوام متمدن بحساب می‌آمدند.
شرایط اقلیمی و جغرافیائی، زبان، نژاد، مذهب، تاریخ و ادبیات مشترک را از
عوامل مهم ترقی یونانی‌ها، در این دوران، می‌دانند. قرون ۴ و ۵ پیش از
میلاد را عصر طلائی فرهنگ و تمدن یونان می‌دانند. در این قرون بود که علوم،
هنر و فلسفه در یونان به درجات عالی رسید و با برقراری روابط تجاری، ثروت
فراوانی در شهرهای یونان متراکم شد.
شهر، در قلب کل نظام یونان باستان قرار دارد. تمدن یونان، زمانی به حوزه‌ای
قدرتمند تبدیل شد و سخن از معجزه یونانی رفت که دولت-شهرهای یونانی بر پا
شدند. سازمان شهر و آینده شهر، در مرکز تفکر یونانیان باستان قرار داشت.
نظام دقیقی که آنها، برای توزیع زمین و حفظ تعادل در شهرها، داشتند و توسعه
تجارت و فناوری‌های ساخت کشتی و کشتیرانی، سبب شد که یونانیان، جزء نخستین
کسانی باشند که در تاریخ، برای تشکیل شهرهای مهاجرنشین نوبنیاد، اقدام
کنند. این شهرها را با الگوبرداری از مادر شهرها، یعنی شهرهای قدیمیتری که
در یونان به وجود آمده بودند، می‌ساختند
در این بخش پاورپوینت تاریخ شهر و شهرنشینی در جهان و ایران برای دانلود
قرار داده شده است. این پاورپوینت در 24 اسلاید تدوین گردیده است. در ذیل
فهرست مطالب و همچنین پیشنمایشی از آن آورده شده است.
فهرست مطالب:
• اهمیت مطالعه‌ی تاریخ
• عوامل مؤثر در شکل‌گیری شهر
• دوران‌های تاریخی شهرنشینی
• دو نظریه در باب یکجانشینی
• هفت تمدن نخست جهان
• عناصر شهر یونانی
• شهرهای رومی
• قرون وسطا
• عناصر شهر قرون وسطایی
• عناصر اصلی شهرسازی رنسانس
• فرآیند شهرگرایی، شهرنشینی و شهرسازی ایران
o سیر تحول شهرگرایی، شهرنشینی و شهرسازی قبل از اسلام
o دگرگونی مفاهیم، سیر تحول شهر نشینی، شهرگرایی و شهرسازی بعد از اسلام:
o سیر تحول شهرگرایی، شهرنشینی و شهرسازی در دوران معاصر
